Odpowiedzialność operatora w następstwie nieprawidłowego i nieodpowiedniego posłużenia się robotem przez operatora: kiedy winny jest operator?

Delikt związany z wykorzystaniem robotów wyposażonych w sztuczną inteligencję stanowi aktualne wyzwanie prawnicze. Generalna formuła deliktu, określona w art. 415 k.c., nie precyzuje norm odnoszących się do systemów autonomicznych, jednak można odnaleźć analogie w stosunku do odpowiedzialności operatora za szkody wyrządzone przez robota.

Generalna formuła deliktu (art. 415 k.c.) jest kluczowym narzędziem prawnym w sytuacjach, gdy szkoda zostaje wyrządzona w wyniku nieprawidłowego i nieodpowiedniego posługiwania się robotem przez operatora. Winę należy oceniać, biorąc pod uwagę obiektywny wzorzec fachowca danej specjalizacji korzystającego z urządzenia wyposażonego w sztuczną inteligencję. Operator ponosi odpowiedzialność wyłącznie w przypadku, gdy mógł przewidzieć niebezpieczeństwo związane z działaniem robota.

Parlament Europejski w Rezolucji z dnia 16 lutego 2017 r. postulował ustalenie minimalnych wymogów zawodowych dla chirurgów wykorzystujących roboty podczas operacji. Takie normy będą wymagały od lekarza spełnienia szczególnych warunków, przekraczających standardowe oczekiwania dotyczące bezpiecznej praktyki medycznej. Należeć do nich będzie m.in. znajomość obsługi robota, sprawność manualna, umiejętność reagowania na sytuacje awaryjne, odpowiednie przeszkolenie oraz wykonanie określonej liczby operacji z udziałem urządzeń z AI.

Niezbędne jest również przestrzeganie zasady kontrolowanej autonomii robotów, która stanowi, że to lekarz (chirurg) zawsze podejmuje decyzje dotyczące planu leczenia oraz sposobu jego realizacji. Ta zasada jest zbliżona do rozwiązań przyjętych w Stanach Zjednoczonych, gdzie decyzje medyczne zawsze są koordynowane i kontrolowane przez lekarzy.

W kontekście wykorzystania robotów w praktyce medycznej, fundamentalne znaczenie ma zapewnienie odpowiedniego nadzoru oraz regulacji, które mają na celu minimalizację ryzyka szkód dla pacjentów.

Konieczne jest ścisłe przestrzeganie standardów bezpieczeństwa i skrupulatne szkolenie personelu medycznego, aby zagwarantować, że korzystanie z nowoczesnych technologii odbywa się z poszanowaniem najwyższych standardów etycznych i profesjonalnych.